Σύγχρονες τορπίλες για τα Type 214 αποκτά το ΠΝ! (videos)

Επιτέλους ξεκινά το πρόγραμμα απόκτησης σύγχρονων τορπιλών από το ΠΝ για τα υποβρύχια Type 214 κλάσης «Παπανικολής» αλλά και το ένα εκσυγχρονισμένο Type 209 S-118 Ωκεανός.

Πρόκειται για μια κρίσιμη απόφαση για το μέλλον του πιο σύγχρονου και πιο ικανού υποβρυχίου στην Μεσόγειο, η δυναμική όμως των οποίων μειώνεται κατά 50% με την χρησιμοποίηση των παλαιών τορπιλών SUT.

Σε μια περίοδο που η Τουρκία υστερεί στον υποβρύχιο στόλο, καθώς θα παραλάβει τα δικά της T-214, αρκετά αργότερα (η παραλαβή των πρώτων «χάνεται κάπου στα μέσα της επόμενης δεκαετίας) το ΠΝ είναι αναγκασμένο να επιχειρεί με τις παλιές τορπίλες SUT Mod 0, SST- 4 και Mk37, οι οποίες όχι μόνο δεν αναδεικνύουν την επιχειρησιακή ανωτερότητα των Type 214, αντίθετα θέτουν σε κίνδυνο το ίδιο το υποβρύχιο καθώς πρέπει να πλησιάσει πολύ κοντά στο στόχο για την πραγματοποίηση της βοής.

Είναι ακριβώς η ίδια αναλογία ως να πετά ένα F-35 και α είναι αναγκασμένο να χρησιμοποιεί βλήματα AIM-7 Sparrow!

Έτσι το ΓΕΝ, αναγνωρίζοντας την κρισιμότητα της κατάστασης, τόσο επιχειρησιακά, όσο και γενικότερα γεωστρατηγικά, έχει λάβει την απόφαση να προχωρήσει στην υλοποίηση του προγράμματος, το οικονομικό ύψος του οποίοιυ εκτιμάται με οροφή τα 150 εκατ. ευρώ.

Σε ότι αφορά τη δύναμη των υποβρυχίων του ΠΝ, το 2017 ανέρχεται σε ένδεκα (τέσσερα Type 214-αναμένεται η ένταξη του "Κατσώνης"- ένα Type 209/1200 AIP, τρία Type 209/1200 και τρία Type 209/1100). Υπάρχει πάντα και το ενδεχόμενο υλοποίησης της σύμβασης «Ποσειδών ΙΙ» για την ναυπήγηση δύο ακόμη υποβρυχίων Type 214, αλλά είναι πολύ νωρίς για να υποθέσουμε με ασφάλεια κάτι τέτοιο.

Σημειώνεται ότι στη δεκαετία ρου ΄80 , το ΠΝ προμηθεύτηκε 109 τορπίλες SUT Mod 0 βαρέως τύπου, της της Atlas Elektronik (τότε AEG ), για τον εξοπλισμό των υποβρυχίων Type 209.

Πιο συγκεκριμένα το ΠΝ χρησιμοποιεί μέχρι σήμερα την γερμανικής κατασκευής SST- 4 κατά στόχων επιφανείας,, την αμερικανικής κατασκευής Mk37 για εμπλοκή εχθρικών υποβρυχίων και την διπλού ρόλου ικανή για χρήση τόσο εναντίον σκαφών επιφανείας όσο και εναντίον υποβρυχίων, γερμανικής κατασκευής SUT

Είναι τορπίλες ηλεκτρικής πρόωσης, με συσσωρευτές αργύρου-ψευδαργύρου και πολεμική κεφαλή 260 χλγρ. Η SST-4 έχει δραστικό βεληνεκές 11, 20 και 37 χλμ. (επιλογές ταχύτητας 35, 28 και 23 κόμβων αντίστοιχα), ενώ η SUT έχει ομοίως 12 ή 28 χλμ. (επιλογή ταχύτητας 35 ή 23 κόμβων).

Σε ότι αφορά τα υποβρύχια Type 214 η ηχητική υπογραφή του υποβρυχίου, η επίδοση του σόναρ CSU 90 και το ανώτερων επιδόσεων σύστημα υπολογισμού μάχης ISUS 90-15 μπορούν συνολικά να εξασφαλίσουν εντοπισμό, ταξινόμηση και ιχνηλάτηση στόχων από πολύ μεγάλη απόσταση και επάρκεια χρόνου για την επιλογή της κατάλληλης τακτικής επίθεσης.

Όμως εξαιτίας των παλαιών τορπιλών τα Type 214 του ΠΝ έχουν αυξημένη πιθανότητα εντοπισμού τους από τα εχθρικά σόναρ, ενώ παράλληλα δεν μπορούν να αξιοποιηθούν πλήρως οι επιδόσεις του παθητικού σόναρ FAS 3-1 με το οποία είναι εξοπλισμένα.

Ο πρώτος διαγωνισμός για την προμήθεια 51 τορπιλών βαρέως τύπου των 533 χλστ. για τα νέα υποβρύχια Τύπου 214, αλλά και το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού μέσης ζωής «Neptune II» των 209/1200 που απέδωσε τελικά μόνο ένα υποβρύχιο (από τα τρία που υπολογιζόταν), προκηρύχθηκε στις 2 Αυγούστου 2001 για να ακυρωθεί στη συνέχεια τον Ιούλιο του 2004. Λόγω έντονων παρασκηνιακών τριβών και λόγω των υψηλών οικονομικών απαιτήσεων πλήρους ολοκλήρωσης της ιταλικής τορπίλης στο σύστημα μάχης ISUS-90 των υποβρυχίων.

Είναι βέβαια απορίας άξιο πώς στην αξιολόγηση της επιτροπής η βαρέως τύπου τορπίλη Βlack Shark, της Whitehead Sistemi Alenia Subacquei της Ιταλίας, ήρθε πρώτη χωρίς να γίνει πρόβλεψη κόστους πιστοποίησης.

Στον πρώτο διαγωνισμό συμμετείχαν η γερμανική εταιρεία Atlas Elektronik (θυγατρική της ThyssenKrupp) με τη τορπίλη DM2A4 και η ιταλική Whitehead Alenia (WASS) με τη τορπίλη Βlack Shark, η οποία και επικράτησε. Η τελευταία, αν και εμφάνιζε καλύτερα τεχνικά χαρακτηριστικά, σύμφωνα με την αξιολόγηση της επιτροπής, χρειαζόταν διπλό χρόνο πιστοποίησης στο σύστημα μάχης ISUS-90 των Type 214 το οποίο ήταν κατασκευής της γερμανικής Atlas Elektronik.

Στις 5 Ιανουαρίου του 2006 το πρόγραμμα επανήλθε (με απευθείας ανάθεση) για την προμήθεια 51 τορπιλών βαρέως τύπου με «Πρόσκληση Υποβολής Προσφοράς» που υπογράφει ο τότε υπουργός Εθνικής Άμυνας Σπήλιος Σπηλιωτόπουλος. Όπως ανέφερε το έγγραφο ζητείτο η εκκίνηση της διαδικασίας με αποστολή εγγράφου προς τις Γερμανικές Κυβερνητικές Αρχές, οι οποίες, με τη σειρά τους, θα έπρεπε να αποστείλουν προσφορά για την προμήθεια τορπιλών DM2A4 στις εκδόσεις Long και Medium, με αναλυτικά οικονομικά στοιχεία και με χρόνο παράδοσης των υλικών. Δυστυχώς ούτε αυτή η επανεκκίνηση του προγράμματος απέφερε καρπούς.

Φτάνουμε έτσι στον Φεβρουάριο του 2011 όπου το πρόγραμμα βρίσκεται στην 6η θέση των 29 προγραμμάτων των διακλαδικών εξοπλιστικών προτεραιοτήτων που είχε εγκρίνει το Συμβούλιο Αρχηγών Γενικών Επιτελείων (ΣΑΓΕ). Ο στόχος ήταν με την έγκριση της σχετικής λίστας και από το ΚΥΣΕΑ να ξεκινούσε η διαδικασία προμήθειας των τορπιλών ύψους 140 εκατ. δολαρίων. Ούτε και στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως το θέμα προχώρησε παραπέρα.

Τώρα η υπόθεση αποκτά νέα τροπή μετά την απόφαση για την αγορά των τορπιλών.

Οι υποψήφιες τορπίλες

Όπως και στον διαγωνισμό του 2001-2004 έτσι και στον νέο –εάν ευδοκιμήσει τελικά– η κύρια υποψήφια τορπίλη πρόκειται να είναι η DM2A4 Seehecht της γερμανικής STN Atlas η οποία συνιστά εξέλιξη της πετυχημένης τορπίλης DM2A3 της ίδιας εταιρείας.

Πρόκειται για τορπίλη ενσύρματης καθοδήγησης των 533 χλστ. και είναι διπλού ρόλου δηλαδή μπορεί να προσβάλει σκάφη επιφανείας όσο και υποβρύχια.

Η καθοδήγηση της DM2A4 είναι συνδυασμός από ενσύρματη καθοδήγηση (μέσω οπτικής ίνας, κάτι που την κάνει την πρώτη επιχειρησιακή τορπίλη που καθοδηγείται από οπτική ίνα) και ενεργού και παθητικού σόναρ και μαγνητικού πυροσωλήνα.

Η DM2A4 κινείται από ηλεκτροκινητήρα με ενέργεια που παρέχεται από συσσωρευτές. Φέρει κεφαλή 260 χλγρ. υψηλής εκρηκτικότητας PBX (Polymer-bonded explosive) πολυμερούς συνδεδεμένου εκρηκτικού, με ισοδύναμη ισχύ 460 χλγρ. ΤΝΤ, ενώ ανάλογα με την έκδοση είναι ικανή για επίτευξη μέγιστης ταχύτητας της τάξης των 50 κόμβων (92,6 χ.α.ω.) και εμβέλεια έως και 50 χλμ.

Στην έκδοση mod 44 έχει συνολικό μήκος 6,6 μέτρα ενώ ανάλογα με τον αριθμό των ηλεκτρικών συσσωρευτών που φέρει μεταβάλλεται και το μήκος της. Υπάρχουν 4 εκδόσεις, οι Μod41, Μod42, Μod43 και Μod44 με ένα, δύο, τρία, τέσσερα σύνολα ηλεκτρικών συσσωρευτών αντίστοιχα. Η DM-2A4 διαθέτει και μια ειδική έκδοση με ένα σύνολο ηλεκτρικού συσσωρευτή με μόνο “wake homing” ικανότητα, δηλαδή προσανατολισμού ακολουθώντας τα απόνερα του πλοίου.

Εντυπωσιακή είναι η δυνατότητα μετατροπής της σε Μη Επανδρωμένο Υποβρύχιο όχημα ROV (Remotely Operated underwater Vehicle) με την αφαίρεση του αισθητήρα σόναρ, της πολεμικής κεφαλής και τριών συνόλων ηλεκτρικών συσσωρευτών.

Η ενσύρματη καθοδήγηση επιτρέπει την ανταλλαγή δεδομένων ανάμεσα στους αισθητήρες της και σε αυτούς του υποβρυχίου μέσω του Κέντρο Διαχείρισης Μάχης του τελευταίου.

Σε περίπτωση αποκοπής του καλωδίου της οπτικής ίνας η τορπίλη διαθέτει δυνατότητα αυτόνομης συνέχισης εμπλοκής του στόχου. Η τορπίλη έχει επιλεγεί από το ναυτικό της Γερμανίας (για τον εξοπλισμό των υποβρυχίων τύπου 212), του Πακιστάν (για τον εξοπλισμό των υποβρυχίων τύπου Agosta 90B) και της Ισπανίας (για τον εξοπλισμό των υποβρυχίων τύπου Scorpene). Τον Μάρτιο του 2012 η κατασκευάστρια εταιρεία παρουσίασε μια έκδοση αυξημένης εμβέλειας, την SeaHake mod4 ER (Extended Range), με μέγιστη απόσταση τα 140 χλμ. κάνοντας τη συγκεκριμένη τορπίλη το υποβρύχιο όπλο με την μεγαλύτερη εμβέλεια παγκοσμίως.

Η γαλλική F 21 της DCNS

Η γαλλική τορπίλη F21 που αναπτύσσει και παράγει η DCNS πρόκειται να εξοπλίσει τα νέα γαλλικά και συμβατικά πυρηνοκίνητα επιθετικά υποβρύχια (SSN) των κλάσεων “Rubis”, “Barracuda” και “Le Terrible”.

Η F21 είναι μια από τις υποψηφιότητες για το πρόγραμμα των τορπιλών των Type 214 του ΠΝ. Μέχρι και το 2014 είχαν παραγγελθεί από τη γαλλική διεύθυνση εξοπλισμών (DGA) 45 τορπίλες, ενώ ο συνολικός αριθμός για τις ανάγκες του γαλλικού Ναυτικού ανέρχεται στις 93. Η ταχύτητα της τορπίλης, ανάλογα με το προφίλ επίθεσης και την επιδιωκόμενη απόσταση προσβολής, ποικίλει μεταξύ 25 και 50 κόμβων.

Η αυτονομία της ανέρχεται στη 1 ώρα και η εμβέλειά της υπερβαίνει τα 50 χλμ. Το επιχειρησιακό της βάθος είναι από τα 10 μ. μέχρι και τα 500 μ. κάτι που σημαίνει πως το όπλο μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο σε επιχειρήσεις σε ρηχά νερά όσο και να εξαπολυθεί εναντίον στόχων που πλέουν σε μεγάλα βάθη.

Η καθοδήγηση της τορπίλης συνίσταται από ενσύρματη καθοδήγηση και συνδυασμό παθητικού και ενεργού σόναρ. Το μήκος της τορπίλης είναι 6 μ. το βάρος της 1.200 χλγρ. και η πολεμική κεφαλή της, τύπου PBX B2211, είναι 250 χλγρ. Όπως αναφέρεται, η τορπίλη είναι πλήρως συμβατή με το σύστημα διαχείρισης μάχης των Type 214 ISUS 90-15.

Black Shark

Η τορπίλη Βlack Shark της ιταλικής Whitehead Sistemi Subacquei είναι η έτερη βασική υποψηφιότητα για το πρόγραμμα απόκτησης νέων τορπιλών των 533 χλστ. για τα υποβρύχια Type 214. Είναι τορπίλη ενσύρματης καθοδήγησης, ενσωματώνοντας προωστικό σύστημα εξαιρετικά χαμηλού θορύβου με τη χρήση ηλεκτρικών συσσωρευτών.

Η Black Shark δεν αντιμετωπίζει προβλήματα μείωσης της απόδοσής της σε μεγάλα βάθη καθώς δεν χρησιμοποιεί προωθητικό σύστημα εσωτερικής καύσης Otto fuel Ι ή II. Σε ότι αφορά τις επιδόσεις του όπλου αυτές εκτιμούνται σε εμβέλεια 50 χλμ. με ταχύτητα 52 κόμβων ενώ παρέχεται και η εκτίμηση των 75-90 χιλιομέτρων με ταχύτητα 12 κόμβων. Φέρει κεφαλή υψηλής εκρηκτικότητας ενώ έχει συνολικό μήκος 6,3 μέτρα.

Η τορπίλη διαθέτει ικανότητα αυτόνομης καθοδήγησης προς τον στόχο αντίστοιχη με αυτή της DM2 A4 δηλαδή με τη χρήση συνδυασμού ενσύρματης καθοδήγησης μέσω οπτικής ίνας, και ενεργού και παθητικού σόναρ ΑSTRA (Advanced SonarTransmitting and Receiving Architecture), διαθέτοντας ταυτόχρονα δυνατότητα πολλαπλής εμπλοκής στόχων και προηγμένα χαρακτηριστικά αντι-αντιμέτρων.

Mk 48 ADCAPΤ

Ένα ακόμη πιθανά υποψήφιο όπλο για τα υποβρύχια Type 214 είναι και η αμερικανική τορπίλη ΜΚ 48 στην προηγμένη της μορφή, δηλαδή Αυξημένης Ικανότητας (ADCAP) επίσης των 533 χλστ. Η αρχική έκδοση τέθηκε σε υπηρεσία το 1972 με την έκδοση ADCAP να μπαίνει σε υπηρεσία το 1988 και την πλέον εξελιγμένη έκδοση CBASS να παρουσιάζεται το 2008.

Το κύριο σημείο διαφοροποίησης της τορπίλης σε σχέση με άλλες αφορά το προωστικό της σύστημα που βασίζεται σε εμβολοφόρο κινητήρα εσωτερικής καύσης που τροφοδοτείται από καύσιμο Otto II.

Το πλεονέκτημα παρόμοιων συστημάτων πρόωσης είναι η μεγαλύτερη ταχύτητα σε σχέση με τους συσσωρευτές, όμως παρουσιάζουν πολύ μεγαλύτερο επίπεδο θορύβου και κατά συνέπεια μπορούν να εντοπιστούν από τον αντίπαλο, ενώ ταυτόχρονα ενέχει και ο κίνδυνος πρόκλησης ατυχημάτων. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που το ΠΝ παραδοσιακά προτιμά τις τορπίλες που βασίζονται σε ηλεκτρική πρόωση. Πάντως στην έκδοση Mod6 αναφέρεται πως στην τορπίλη έχουν γίνει επεμβάσεις για τη μείωση του ακουστικού ίχνους του όπλου.