Κάθε φορά που προκύπτει κάποια κρίση στο νησιωτικό χώρο του Αιγαίου, οι εμπλεκόμενοι Έλληνες πολιτικοί παίζουν το παιχνίδι των εντυπώσεων χωρίς κάποιο συγκεκριμένο πλαίσιο και μακρόπνοο σχεδιασμό, ενώ σε στρατιωτικό επίπεδο ενεργοποιούνται οι αρμόδιοι του σχεδιασμού της άμυνας, ψάχνοντας τρόπους νέους τρόπους καλύτερης αντιμετώπισης.
Παρότι όμως η διαφοροποίηση της τουρκικής στάσης στο Αιγαίο δημιουργεί έντονο προβληματισμό σε στρατιωτικό επίπεδο, τις περισσότερες φορές δεν χαίρει της ίδιας προσοχής από την πολιτική ηγεσία.
Ωστόσο, η τουρκική προκλητικότητα στο Αιγαίο, δεν είναι κάτι νέο που οφείλεται στην επιθετική νέο- οθωμανική Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αλλά έχεις ρίζες στην κεμαλική Τουρκία της δεκαετίας του ΄70. Υπάρχει λοιπόν μια συγκεκριμένη πολιτική από την πλευρά της Τουρκίας σε ότι αφορά το θαλάσσιο χώρο του Αρχιπελάγους, η οποία άσχετα με τις αλλαγές στην τουρκική πολιτική σκηνή ακολουθεί συγκεκριμένο πλαίσιο και το μόνο που αλλάζει είναι η ένταση και η συχνότητα. Η εν λόγω στάση της Τουρκίας, δημιουργεί ερωτήματα στην ελληνική πλευρά τα οποία όμως ουδέποτε αξιολογήθηκαν μέσω μιας εις βάθος ανάλυσης. Η λογική αυτή οδήγησε στις περασμένες δεκαετίες σε στερεότυπες λύσεις, οι οποίες λίγο διαφέρουν μεταξύ τους.
Δυστυχώς, οι λύσεις αυτές στηρίχτηκαν σε έτοιμες συνταγές, που εφαρμόζονταν σε ηπειρωτικούς χώρους, χωρίς να ληφθεί σοβαρά υπόψη η ιδιομορφία του ελληνικού νησιωτικού χώρου. Παρά τις όποιες βελτιώσεις, η έλλειψη διακλαδικότητας και η επιμονή των Γενικών Επιτελείων σε αυτόνομες λύσεις καθώς και η έλλειψη ενός ενιαίου και στέρεου συστήματος αντιμετώπισης κρίσεων (με κύριο κορμό το αντίστοιχο του ΥΠΕΞ) και ενός αποτελεσματικού συστήματος στρατιωτικών πληροφοριών, συνδεδεμένο με το σύστημα κρίσεων, άφησαν κενά, τα οποία εκμεταλλεύτηκε και εκμεταλλεύεται ο αντίπαλος εδώ και δεκαετίες.
Οι πρόσφατες συστηματικές και επαναλαμβανόμενες τουρκικές προκλήσεις στη περιοχή των Δωδεκανήσων και κύρια στα μικρονήσια πέριξ της Καλύμνου (Γλαρονήσια, Καλαβρός, Άγιος Νικόλαος και Άγιος Ανδρέας, Πλάτη, Ίμια, κ.α.), σε συνδυασμό με αυτές που γίνονται στο κεντρικό Αιγαίο, δείχνουν καθαρά τις τουρκικές επιδιώξεις. Σε ότι αφορά την απραξία, αυτή ποτέ δεν αποδείχτηκε ο καλύτερος σύμβουλος για το μέλλον γιατί η μείωση των κυριαρχικών δικαιωμάτων έρχεται συνήθως σταδιακά με μορφή παράλυσης από τα άκρα προς το κεφάλι, όπως έλεγε και ο αείμνηστος Κονδύλης.
Είναι πλέον φανερό ότι η Τουρκία δεν θα ενεργήσει με επιθετικές ενέργειες όπως θεωρούσε η στρατιωτική ηγεσία τη δεκαετία του ΄70, αλλά με εδραίωση της κατάστασης μέσα από καθημερινές πρακτικές, στα ευαίσθητα σημεία της περιοχής του Αιγαίου. Σε ότι αφορά την αντιμετώπιση και εξουδετέρωση της υφέρπουσας απειλής, μπορεί να επιτευχθεί μόνο με νέο σχεδιασμό που θα οδηγήσει σε νέες λύσεις. Τα πολυχρησιμοποιημένα μοντέλα, δεν αποδίδουν στο σύγχρονο πεδίο αντιπαραθέσεως. Μόνο αυτοί που γεννούν σκέψη θέτουν ερωτήματα και ψάχνουν απαντήσεις, ενώ όσοι κατέχονται από αδράνεια και μόνιμο φόβο, ψάχνουν μόνο έτοιμες απαντήσεις σε ερωτήματα που τους θέτουν συνήθως άλλοι, όταν παρουσιασθεί η κρίση. Δηλαδή κατόπιν εορτής, που λέγει και ο θυμόσοφος ελληνικός λαός…
ΤΑ ΝΕΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΚΑΙ Η ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ
Η άμυνα των νήσων είναι ένα ζήτημα μείζονος σημασίας για την χώρα μας αλλά σε διεθνές επίπεδο θεωρείται ως σπατάλη δυνάμεων σύμφωνα με την νέα μορφή πολέμου που επικεντρώνεται σε οικονομικά δεδομένα. Άλλωστε, μετά την λήξη του δεύτερου μεγαλύτερου πολέμου της ανθρωπότητας (Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος) οι μεγάλες δυνάμεις εστιάζουν στις επιθετικές επιχειρήσεις κατάληψης νήσων και όχι στην προστασίας τους, για τον απλό λόγο ότι δεν απειλείται η εθνική του ακεραιότητα από τη κατάληξη νήσων από εχθρικές δυνάμεις, όπως συμβαίνει στην ελληνική περίπτωση. Ειδικότερα, μετά το 1974 και την περίπτωση της Κύπρου μόνο η Ταϊβάν αντιμετωπίζει το ίδιο πρόβλημα, η οποία διαθέτει συμπλέγματα μικρών νήσων σε μικρή απόσταση από την ηπειρωτική Κίνα και ο τρόπος προστασίας των είναι κάποια πυραυλικά συστήματα για την προσβολή στόχων επιφανείας.
Οι Σουηδοί όμως και Νορβηγοί, έχουν ασχοληθεί με την άμυνα ακτών, αλλά στη περίπτωσή τους η γεωγραφική διαμόρφωση των ακτών τους είναι περίπλοκη, με πολλούς κολπίσκους (φιόρδ). Η ιδιομορφία αυτή οδήγησε σε ένα νέο μοντέλο άμυνας το οποίο αποτελείται από κινητές δυνάμεις, που περιλαμβάνουν πυραυλικά συστήματα για την εξουδετέρωση πλοίων αποβάσεως, Οι δυνάμεις αυτές μετακινούνται από ακτή σε ακτή μέσω της ασφαλούς ενδοχώρας και με ταχύπλοα από ακτή σε ακτή. Για το σκοπό αυτό έχουν προσαρμόσει ανάλογα και τα εξοπλιστικά τους προγράμματα. Σε κάθε περίπτωση η άμυνα των νήσων είναι μια ιδιάζουσα επιχειρησιακή περίπτωση και ειδικά όταν αφορά ένα σύμπλεγμα νήσων που βρίσκονται σε μικρή απόσταση από την ηπειρωτική χώρα του αντιπάλου.
Η κρίση των Ιμίων το 1996, ήταν η αφορμή για να αφυπνισθεί η ελληνική πολιτική σκηνή και να συνειδητοποιήσει ότι η Τουρκία έχει στρέψει την προσοχή της από τα μεγάλα νησιά στη δημιουργία «γκρίζων ζωνών» για τη διεκδίκηση μέρους του Αιγαίου. Για το λόγο αυτό άρχισαν να δημιουργούνται ειδικές μονάδες για αντιμετώπιση παρόμοιων καταστάσεων (Ζ’ ΜΑΚ), ενώ το σύστημα χειρισμού κρίσεων άρχισε να εξετάζει και περιπτώσεις που στο παρελθόν αντιμετωπιζόταν ως καταστάσεις ρουτίνας, όπως για παράδειγμα αυτή του τουρκικού εμπορικού πλοίου που είχε προηγηθεί των Ιμίων και ζητούσε βοήθεια μόνο από τα τουρκικά σκάφη.
Όποιος κατείχε τα στενά, ουσιαστικά απαγόρευε τη διέλευση των εχθρικών πλοίων προς την κεντρική και ανατολική Μεσόγειο, ακόμη και αν είχαν καταληφθεί τα Στενά. Η Λήμνος ακόμη και την εποχή του Α΄Π.Π. αποτελούσε για τους Συμμάχους προέκταση των Δαρδανελίων και στο νοτιότερο άκρο η Κρήτη, αποτελούσε τη μεγάλη αεροπορική και ναυτική βάση, που θα υποστήριζε τις επιχειρήσεις στο Αιγαίο, αλλά και την τελευταία γραμμή άμυνας, η οποία δεν θα έπρεπε να καταληφθεί από τον αντίπαλο.
Είναι επίσης γνωστό ότι στις επιχειρήσεις στο Κουβέιτ και στο Ιράκ, η Κρήτη χρησιμοποιήθηκε ως ο ενδιάμεσος σταθμός ανεφοδιασμού πλοίων και αεροσκαφών. Μετά το 1974 που έγινε σαφής η επεκτατική πολιτική της Τουρκίας, η οποία έχει θέσει σαν κύριο στόχο της εξωτερικής πολιτικής της, την επέκταση του ζωτικού της χώρου στο Αιγαίο, η ελληνική πλευρά, αναγκάστηκε να οργανώσει σε πρώτη φάση την άμυνα των μεγάλων και ενδιάμεσης έκτασης νήσων.
Όταν η τουρκική απειλή και επιδιώξεις στράφηκαν στα μικρά νησιά έστειλε και εκεί στρατιωτική δύναμη για να δηλώσει την παρουσία της και να τα φυλάσσει. Τότε η τουρκική στρατιωτική απειλή στράφηκε στην επιδίωξη της διεκδίκησης του μισού Αιγαίου (25ος μεσημβρινός) μέσω της επέκτασης των τουρκικών ενδιαφερόντων στις χιλιάδες βραχονησίδες, οι οποίες ήταν αδύνατο να φυλαχτούν με στρατιωτική δύναμη και αυτό το επιδιώκει με μικρότερο κόστος από αυτό της διεξαγωγής πολεμικών επιχειρήσεων μεγάλης κλίμακας, εναντίον κάποιου μεγάλου νησιού.
Η ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΑ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΠΕΙΛΗΣ
Οι καθημερινές παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου μεταξύ έξι και δέκα μιλίων από τα ελληνικά μεγάλα νησιά και οι υπερπτήσεις στα ενδιάμεσα, μικρά νησιά και βραχονησίδες, δημιουργούν αργά αλλά σταθερά ένα καθεστώς αμφισβήτησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας στο Αιγαίο. Αυτό σε συνδυασμό με την διαφαινόμενη «συγκυριαρχία» ή κατάργηση των δεσμευμένων από την Ελλάδα πεδίων ασκήσεων-βολών στο κεντρικό Αιγαίο (ανατολικά Άνδρου), βόρειο Αιγαίο (νοτιοανατολικά Χαλκιδικής) και βορειοανατολικά της Κρήτης, δημιουργούν μια γενικότερη αμφισβήτηση για τις περιοχές ανατολικά του 25ου μεσημβρινού, που διέρχεται από τον Αη Στράτη, νησίδες Καλόγεροι-ανατολικά της Άνδρου και φθάνει μέχρι το Ρέθυμνο.
Τελευταία, η ενίσχυση της αλιευτικής τουρκικής δυνατότητας στη περιοχή Καλύμνου-Ιμίων, με συνεχή συνοδεία τουρκικών ακτοφυλακίδων, οι υπερπτήσεις αεροσκαφών πάνω από τα νησιά της περιοχής καθώς και οι παρενοχλήσεις ελληνικών ελικοπτέρων, σε συνδυασμό με ανακοινώσεις του TGS και η προσπάθεια έρευνας για υδρογονάνθρακες νότια του Καστολερίζου, δείχνουν την κύρια τουρκική επιδίωξη που αφορά πλέον την απόκτηση των οικονομικών πλεονεκτημάτων στο Αιγαίο και την Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Οι τουρκικές επιδιώξεις στοχεύουν πλέον καθαρά σε νησίδες, βραχονησίδες και πετρέλαια. Δηλαδή, απόκτηση ζωτικού χώρου μέσω της εδαφικής κυριαρχίας ή συγκυριαρχίας, για επίτευξη οικονομικού οφέλους.
loading...
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.