Θέμα επαναδιαπραγμάτευσης της Συνθήκης της Λωζάνης έφτασε να θέσει -για πρώτη φορά- ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ξεπερνώντας κάθε προηγούμενο και κλιμακώνοντας ταυτόχρονα τις προκλητικές του δηλώσεις του τελευταίου διαστήματος, ο Ερντογάν σημείωσε ότι η Συνθήκη της Λωζάνης δεν είναι ούτε ιερό κείμενο, ούτε ιερό βιβλίο. Και βέβαια θα το ξανασυζητήσουμε.
Στο πλαίσιο της σημερινής ομιλίας του, κατά την Διάσκεψη για «Το Πνεύμα της Νέας Ασφάλειας της Τουρκίας» της Αστυνομικής Ακαδημίας, που διοργανώθηκε στο Προεδρικό Μέγαρο, ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν αναφέρθηκε στη Συνθήκη της Λωζάνης, λέγοντας τα εξής :
«Η Τουρκική Δημοκρατία είναι το τελευταίο κράτος που ιδρύσαμε με ό,τι μας απέμεινε μετά από όλες τις αυτοθυσίες που θα μπορούσαμε να κάνουμε… Η Τουρκική Δημοκρατία δεν είναι το πρώτο κράτος, ας μην ξεγελιόμαστε. Είμαστε κληρονόμοι ενός έθνους που είδε τα εδάφη του να φθάνουν τα 22 εκ. χλμ. Λίγο πριν την ίδρυση της Δημοκρατίας κατείχαμε εδάφη 3 εκ. χλμ. Μειώθηκαν, μειώθηκαν, μειώθηκαν και κατέληξαν στα 780.000 χλμ
Ορισμένοι ενοχλούνται όταν αναφέρομαι στη Λωζάνη. Γιατί ενοχλείστε; Δυστυχώς στη Λωζάνη από αυτά τα 3 εκ χλμ, κάποια μέρη ‘φαγώθηκαν’ και έμειναν 780.000 χλμ. Μας πήραν τα μέρη που ήταν μπροστά στη μύτη μας και περηφανεύονται γι΄ αυτό. Και λένε ότι από αυτή τη συνθήκη, αυτή τη συμφωνία βγήκαμε με επιτυχία. Πως γίνεται να δίνεις αυτό που έχεις στα χέρια σου και ακόμη να λες ότι πετύχαμε ;»
Σύμφωνα με την ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας Cumhuriyet, στην ομιλία του ο Τούρκος Πρόεδρος είπε επίσης : «Και βέβαια χαιρετίζουμε με εκτίμηση όλες τις επιτυχίες της Λωζάνης, αλλά η Λωζάνη δεν είναι ένα αδιαμφισβήτητο, ιερό κείμενο. Και βέβαια θα το συζητήσουμε. Βαδίζοντας προς το 2023, έχουμε επίγνωση ότι θα θίξουμε τα συμφέροντα αρκετών. Αλλά και πάλι θα το πράξουμε». Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι ακόμη δεν έχουν αναρτηθεί στα Τουρκικά Μέσα Ενημέρωσης βίντεο με το συγκεκριμένο απόσπασμα της ομιλίας Ερντογάν.
Σημειώνεται, ωστόσο, ότι οι νέες προκλητικές δηλώσεις του Ερντογάν έρχονται σε μια στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ένωση θέτει σοβαρά εν αμφιβόλω τη συνέχιση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία, καθώς σήμερα οι επικεφαλής των σημαντικότερων πολιτικών ομάδων ανακοίνωσαν στο Στρασβούργο ότι προτίθενται να κατεβάσουν την Πέμπτη ψήφισμα προς ψηφοφορία με την οποία θα ζητείται η διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ΕΕ- Τουρκίας, καθώς «τα στοιχεία για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά».
Κλιμάκωση των προκλήσεων
Οι νέες προκλητικές αναφορές του Ερντογάν, που πλέον φτάνει στο σημείο να μιλά για επαναδιαπραγμάτευση της Συνθήκης της Λωζάνης προστίθενται στην αλυσίδα των δηλώσεων και δημόσιων τοποθετήσεων που έχει κάνει το τελευταίο διάστημα ο Τούρκος Πρόεδρος, μιλώντας για «τα σύνορα της καρδιάς» των Τούρκων και τις προτροπές του προς την τουρκική νεολαία να ερευνήσει το ζήτημα .
Χαρακτηριστικά ήταν τα όσα είχε πει πριν από περίπου ένα μήνα απευθυνόμενος σε κοινοτάρχες στην Άγκυρα, όπου είχε αμφισβητήσει ευθέως τη Συνθήκη και τις επιταγές της.
«Φέραμε στην επικαιρότητα τη Λωζάνη και το Εθνικό Συμβόλαιο», είχε πει τότε και είχε προσθέσει: « Φαίνεται πως κάποιες αλήθειες μας τις έμαθαν λάθος. Θέλω από τη νεολαία μας να εξετάσει τη Λωζάνη και ας ενοχληθούν κάποιοι. Τα λάθη αυτά πρέπει να τα ξέρουμε».
«Οι νέοι μας πρέπει να ερευνήσουν καλά τη Λωζάνη. Αυτός που έφτιαξε το κόμμα μου και υπέγραψε τη Συνθήκη της Λωζάνης, ήταν σωστός; Έκανε κάτι έξυπνο; Ας αναρωτηθούμε. Εγώ θέλω οι νέοι να είναι σαν τους μελισσοκόμους» είχε πει χαρακτηριστικά.
Και συνέχιζε τότε: «Όταν καθίσαμε στο τραπέζι (των διαπραγματεύσεων, το 1923) χάσαμε. Σήμερα, όμως, γιατί το Εθνικό Συμβόλαιο δημιουργεί ανησυχία; Το Εθνικό Συμβόλαιο το έφερε ο Μουσταφά Κεμάλ. Και γιατί ανησυχείτε; Εμείς δεν είμαστε καθόλου ανήσυχοι. Αυτό το Εθνικό Συμβόλαιο που αφορά στη Δύση μέχρι την Ανατολή πότε ξεκίνησε; Δεν υπάρχει εδώ ημερομηνία; Αυτό εδώ το έθνος δεν έχει παρελθόν; Aς μάθουμε ποιοι ήμασταν χθες και ας δούμε ποιοι είμαστε σήμερα».
«Κοιτάζοντας το οθωμανικό μας παρελθόν» είχε προσθέσει τότε ο «σουλτάνος», «τι διακρίνουμε; Η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν τόσο μεγάλη όσο και η κατεδάφιση που υπέστη. Δείτε μόνο που ήμασταν και που βρισκόμαστε σήμερα. Άραγε οι νέοι μας αυτά τα γνωρίζουν; Στόχος μας στον απελευθερωτικό αγώνα ήταν το Εθνικό Συμβόλαιο. Δυστυχώς, και στα δυτικά και στα ανατολικά σύνορά μας δεν προστατεύσαμε τα εδάφη μας».
«Μπαίνοντας στον πόλεμο της ανεξαρτησίας, ήταν να προστατεύσουμε τα σύνορα του Εθνικού Συμβολαίου. Αλλά, δυστυχώς, ούτε δυτικά ούτε ανατολικά καταφέραμε να προστατεύσουμε τα σύνορα του Εθνικού Συμβολαίου. Φαίνεται πως σκοπός ήταν να βάλουν την Τουρκία σε έναν φαύλο κύκλο και να ξεχάσουμε μία χιλιετία Σελτζουκικού και Οθωμανικού παρελθόντος που υπήρχε σε αυτήν εδώ τη γεωγραφική περιοχή» είχε καταλήξει.
Τζανακόπουλος: Δεν είναι δήλωση, αλλά «δημοσίευμα»
Ερωτηθείς σχετικά με τις δηλώσεις Ερντογάν, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Δημήτρης Τζανακόπουλος, πιάστηκε... αδιάβαστος, καθώς τόνισε πως, εξ όσων γνωρίζει, δεν πρόκειται για δήλωση του Τούρκου προέδρου, αλλά για «ένα δημοσίευμα, το οποίο η ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να σχολιάσει».
